टीम AM : स्वर कोकिळा लता मंगेशकर यांची धाकटी बहीण उषा मंगेशकर यांचा आज वाढदिवस. त्यांचा जन्म 15 डिसेंबर 1935 रोजी मध्य प्रदेशात झाला. आपल्या गायन कारकिर्दीत उषाने हिंदी, मराठी, बंगाली, भोजपुरी, नेपाळी, आसामी आणि कन्नड अशा सर्व भाषांमध्ये गाणी गायली आहेत. उषा मंगेशकर यांनी ‘मेरी बडी भाभी आयी’ या चित्रपटातून ‘सुबाह का तारा’ मधून बॉलिवूडमध्ये पदार्पण केले. त्यांच्या वाढदिवसाच्या निमित्त खास त्यांच्याशी संबंधित गोष्टी जाणून घेऊया.
उषा यांचे वडील दीनानाथ मंगेशकर त्या एकदम लहान असतानाच वारले. अशा परिस्थितीत कुटुंबाची जबाबदारी पेलण्यासाठी घरातील मोठी मुलगी लता मंगेशकर यांनी गायला सुरुवात केली आणि त्यानंतर त्यांच्या बहिणी आशा आणि उषा यांनीही हळूहळू गायला सुरुवात केली.
उषा यांनी पार्श्वगायिका म्हणून आपल्या कारकिर्दीला सुरुवात केली. त्यांनी अनेक कमी बजेट चित्रपटात गाणी गायली. पण त्यांच्या कामाला ओळख मिळाली ती 1975 मध्ये आलेल्या ‘जय संतोषी माँ’ या चित्रपटातून. या चित्रपटात त्यांनी ‘मैं तो आरती उतारू’ हे गाणे गायले आहे. या गाण्याने त्यांना रातोरात स्टार बनवले. नवरात्रीच्या काळात किंवा इतर देवीच्या कोणत्याही उत्सवाला हे गाणे हमखास लावले जाते.
उषा मंगेशकर यांनी 60 वर्षांहून अधिक काळ गायन केले आहे. त्यांनी 1992 मध्ये दूरदर्शनवर ‘फुलवती’ या संगीत नाटकाची निर्मिती केली, ज्याची कथा बाबासाहेब पुरंदरे यांच्यावर आधारित होती.
उषा मंगेशकर यांना महाराष्ट्राच्या शिक्षणमंत्र्यांच्या हस्ते ‘डॉक्टर ऑफ फिलॉसॉफी’ ही पदवी प्रदान करण्यात आली. उषा यांना लोकसंगीताची खूप आवड आहे. गायिकेने राज एन. सिप्पी यांच्या ‘इंकार’ या सस्पेन्स थ्रिलर चित्रपटात ‘मुंगडा’ हे चार्ट बस्टर गाणे गायले आहे. जे आजच्या काळातही सुपरहिट आहे. ‘टोटल धमाल’ चित्रपटात ‘मुंगडा’ गाणे रिक्रिएट करण्यात आले होते, पण मूळ गायिका उषा मंगेशकर या गाण्यावर खूश नव्हत्या. जुन्या गाण्यांच्या रिमिक्सला त्यांचा पूर्णपणे विरोध असतो.
2017 मध्ये, 27 वर्षांच्या प्रदीर्घ कालावधीनंतर, उषा मंगेशकर आणि लता मंगेशकर यांनी ‘मैं खुदीराम बोस हूं’ चित्रपटातील ‘एक बार बढाई दे दो मन’ हे गाणे एकत्र गायले होते. हा चित्रपट एका बंगाली स्वातंत्र्यसैनिकाच्या जीवनावर आधारित होता. याआधी दोघीनीं ‘आया मौसम दोस्ती का’ आणि ‘मैने प्यार किया’ या चित्रपटात एकत्र गाणे गायले होते.
